گزارش کار مربای هویج (تکنولوژی کنسرو)

پكتين كربوهيدرات محلول در آبي است كه در ديواره‌هاي سلولي ياخته‌هاي گياهي يافت مي‌شود.از لحاظ شيميايي پكتين پلي‌مري است كه از به هم پيوستن مولكول‌هاي اسيد گالاكتوزوئيك تشكيل شده كه شكل اوليه آن در بافت‌هاي گياهي به صورت پروتوپكتين نامحلول در آب بوده و در ساختمان آن همي‌سلولز، آرابان، گالاكتان و .... وجود دارد. به هنگام رسيدن ميوه تحت تاثير آنزيم‌هاي پكتوليتيك و هيدروليز عوامل مذكور پكتين ايجاد مي‌شود. پكتين در حضور مواد قندي و محيط اسيدي قادر است ژل تشكيل دهد. به اين دليل معمولا ميوه رسيده براي تهيه مربا مناسب است. مربا بايد بافت مالش‌پذير و كوتاه داشته باشد و قطعات ميوه در آن به آساني قابل تشخيص باشند. جدا شدن ميوه و دو فاز شدن محصول، كريستاليزاسيون قند و بافت سخت از عوامل نامطلوب كيفي در مورد مربا محسوب مي‌شوند. تهيه مربا با روش سنتي در روش سنتي به طور معمول براي هر سه كيلو ميوه موردنظر تقريبا 5/2 تا 3 كيلو شكر مصرف مي‌شود و بنا به سليقه و به تناسب ميوه موردنظر، از طعم‌دهنده‌هايي مثل وانيل، گلاب، آب‌ليمو و دانه هل استفاده مي‌شود. پس از جدا كردن هسته، دم و يا پوست‌گيري و صاف كردن به تناسب بافت هر ميوه و تركيب آن، اقداماتي براي بهبود طعم، رنگ و شفافيت مربا انجام مي‌گيرد. مثلا در آب آهك قرار دادن ميوه براي تردتر شدن و يا در آب جوش قرار دادن براي اجتناب از سياه شدن ميوه و تلخي گرفتن از برخي ميوه‌ها، اختلاط سفيده تخم‌مرغ با شربت براي سفيدتر كردن شربت و خيساندن در آب سرد براي نرم شدن بافت ميوه از جمله اين اقدامات است. اما اصول كلي تهيه مربا به روش سنتي تقريبا براي تمامي ميوه‌ها و خلال‌ها و سبزي‌هاي مشابه بوده است. پس از آماده‌سازي ميوه اعم از شستن، پاك كردن ، اسلايس كردن، دم‌گيري يا هسته‌گيري در صورت لزوم، همراه با شربت يا پس از قوام آمدن شربت ميوه را براي جوشيدن درمصطفی پورمظفرون ظرف ترجيحا لعابي روي شعله قرار مي‌دهند. پس از پخته شدن ميوه و قوام مناسب شربت ضمن جدا كردن كف از سطح شربت و اضافه كردن مواد طعم‌دهنده دلخواه در اواخر پخت، مربا را از روي آتش برداشته پس از سرد شدن درون شيشه تميز ريخته، معمولا شربت را صاف مي‌كنند بعد به قطعات ميوه اضافه مي‌كنند. براي تهيه مرباهاي سنتي رعايت برخي اصول مثل تهيه ميوه از بهترين نوع، بدون لكه و كرم‌زدگي ضروري است. همچنين شربت بايد كاملا غليظ باشد و پس از سرد شدن به حالت كش‌دار از قاشق ريخته شود. همچنين به شربت مربايي‌ كه از ميوه‌هاي شيرين تهيه مي‌شود بايد بعد از قوام آمدن، كمي ترشي در اواخر طبخ مربا افزود تا رنگ مربا تيره نشود. به طور كلي موقع طبخ مربا بايد در ظرف باز باشد تا رنگ مربا تغيير نكند مگر مرباي به كه در ظرف بايد بسته باشد تا رنگ مربا قرمز شود. اسانسي كه براي معطر كردن مربا به كار مي‌رود بايد در اواخر طبخ اضافه شود.
اگر مربا بعد از مدتي شكرك زد علت آن جوشيدن بيش از اندازه و يا كم بودن ترشي مرباست، در اين صورت بايد كمي آب جوش به مربا افزود پس از دو سه جوش كمي آب ليمو به مربا افزود.
اگر مربا بعد از مدتي كپك بزند علت آن كافي نبودن غلظت و شكر مرباست و پس از جدا كردن كپك از سطح و با افزودن شكر به مربا و حرارت دادن تا چند جوش مي‌توان مشكل را حل كرد.
مربا را نبايد بعد از طبخ بلافاصله در شيشه ريخت بلكه پس از آنكه يك شب در ظرفي كه طبخ شده باقي ماند و رقيق نشد در شيشه و در جاي خنك قرار مي‌دهند. در صورتي كه مربا رقيق شده بود بايد دوباره شربت را جوشاند. درنهايت نبايد ميزان زيادي شربت و مربا روي هم انباشته شود تا شكل مربا خود را بهتر نشان دهد.